Trabzon’da restore edilen tarihi yapı, düzenlenen görkemli törenle Özbekistan Cumhuriyeti Trabzon Fahri Konsolosluğu olarak hizmete açıldı. Restorasyon süreci tamamlanan yapı, hem tarihi dokusunu koruyarak yeniden işlev kazandı hem de Türkiye ve Özbekistan arasındaki ilişkileri pekiştirecek önemli bir merkez haline geldi.
Açılış törenine, Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, AK Parti Trabzon Milletvekilleri Adil Karaismailoğlu ve Vehbi Koç, Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Alişer Azamhocayev, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ahmet Yüksel Gülay , Özbekistan Dışişleri Bakanı Bahtiyar Saidov, AK Parti İl Başkanı Sezgin Mumcu, TTSO Başkanı Erkut Çelebi, AK Parti Genel Merkez MKYK üyesi Meryem Sürmen, TTB Başkanı Eyüp Ergan, Trabzon Yomra Belediye Başkanı Mustafa Bıyık, Türkiye Muhtarlar Konfederasyonu Başkanı Bekir Aktürk ile çok sayıda siyasetçi ve STK Başkanı ile vatandaşlar katılım sağladı.
"Bağımsızlık Ayında Açılışı Gerçekleştirmek İstedik"
Açılış töreninde konuşma gerçekleştiren Özbekistan Cumhuriyeti Trabzon Fahri Konsolosu Sadık Soylu iki ülke için kardeşlik vurgusu yaptı. Tarihi yapının restorasyon sürecinin tamamlanmasıyla Fahri Konsolosluk binası olarak hizmet vermesinden mutluluk duyduğunu dile getiren Soylu; “Eylül ayı Özbekistan’ın bağımsızlık ayı olarak kabul edilmektedir. 1 Eylül Özbekistan Cumhuriyeti'nin bağımsızlık günü olarak kutlanmaktadır. Sayın Büyükelçim, Fahri Konsolosluk görevini şahsıma tevdi ederken, Trabzon Fahri Konsolosluk açılışını bu anlamlı günde belirttiniz. Biz de kardeşliğimize yakışır şekilde padişahlar şehri olan Trabzon’da, lise yıllarımızın geçtiği bu tarihi bölgemizde tarihi binamızın tadilatını tamamlayarak açılışı yapmamızın mutluluğunu yaşıyoruz." ifadelerine yer verdi.
Karadeniz Bölgesi'nin ticaret başta olmak üzere pekçok alanda Özbekistan'la gerçekleştirilecek adımlara vurgu yapan Fahri Konsolos Sadık Soylu; "Türkiye Cumhuriyeti ve Özbekistan Cumhuriyet kardeşlik binasına Trabzon’umuzdan da bir tuğla biz koymuş oluyoruz. Fahri Konsolosluk ile birlikte Trabzon ve Karadeniz bölgemizin güzel şehirleri Artvin, Giresun, Ordu, Gümüşhane, Bayburt ile Özbekistan Cumhuriyeti kadim şehirleri Taşkent, Semerkant, Buhara şehirlerini yakınlaştırmış olacağız. Hedefimiz ticaretten sanat, spordan kültüre her alanda geniş ilişkilerimize katkı sunmaktır. Trabzon’un sanayi ve iş insanlarını Özbekistan’a götürüp, Özbekistan’daki iş insanlarını Trabzon’da misafir etmekten mutluluk duyacağız” dedi.
Ayrıca Restorasyon Haber'e açıklamalarda bulunan Sadık Soylu, binanın başta konsolosluk binası olarak düşünülmediğini belirtti. Yapının restore edilmesi gerektiğini düşünerek görüşmeler gerçekleştirdiğini belirten Soylu, "Restorasyon yapıldığı süre içerisinde Fahri Konsolosluk müracaatımız oldu. Bu binanın da nasibiymiş. Fahri Konsolosluk olarak binayı açmış olduk. Yoksa niyetimiz Özbekistan Fahri Konsolosluk binası değil, buranın restorasyonunu yapıp bir ofis haline getirmekti. Ama daha iyi, daha güzel, daha hayırlı bir işe vesile olduk. Özbekistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin artmasını sağlayacağız. Ülkelerin sanat ve ticaret konusunda çalışmalarımız olacak." ifadelerinde bulundu.
Özbekistan'ın Bağımsızlığını Tanıyan İlk Ülke Türkiye'dir
Özbekistan'nın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, bağımsızlığını tanıyan ilk ülkenin Türkiye olmasına vurgu yapan Trabzon Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ahmet Yüksel Gülay şu ifadeleri kullandı; “Şubat 2018’de Özbekistan tarafından Türk vatandaşlarına 30 günlük vize muafaiyeti tanındı. Özbekistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke Türkiyemizdir. Türkiye’nin Taşkent Büyükelçiliği Nisan 1992’de, Özbekistan’ın Ankara Büyükelçiliği Ocak 1993’de faaliyete başladı. İki ülke arasında 2023’de 3 milyar 1 milyon dolar olmuştur. Haftada 60 tarifile uçak seferi yapılmaktadır. Özbekistan, TÜRKSOY’un kurucu üyelerinden biridir. Ardamızda bulunamayan Büyükşehir Belediye Başkanımız Ahmet Metin Genç’in bütün katılımcılara saygı ve selamlarını iletiyorum”
İki Ülkenin Bağlılığı Daha da Güçlenecek
Açılış töreninde konuşan AK Parti Trabzon Milletvekili ve TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Adil Karaismailoğlu, “Bu birliktelik fahri konsolosluk Özbekistan ile Trabzon arasında derin bağları daha da güçlendirecektir." dedi. Trabzon'un fahri konsolosluklarla birlikte daha büyüyebilme potansiyeline sahip olduğunu belirten Karaismailoğlu; "Trabzon özellikle, pandemi sonrasında turizmde çok büyük atılım yaptı. Trabzon Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarından birisi oldu. Bu tür faaliyetler, etkinlikler, temsilcilikler, fahri konsolosluklar çok daha katkı sağlayacaktır. Bunun da yanında Trabzonlu iş insanların Özbekistan ile bağlantılarını güçlendirmesi, Özbekistan’ın da bağlantılarını güçlendirmesi ile Trabzon çok daha büyüyen ve Türkiye’ye daha da katkısı olacaktır. İnşallah bu tür temsilcilikler Trabzon’da artarak devam edecektir” ifadelerine yer verdi.
Büyükelçi'den Davetlileri Güldüren İtiraf
Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Alişer Azamhocayev davetlileri gülümseten itirafta bulundu. Sözlerine; “Özbekistan’ın 4 tane fahri konsolosları mevcut. Bugün Trabzon’a açıyoruz. 1991 senesinde Türkiye, Özbekistan’ın bağımsızlığını ilk olarak tanıdı. Bunu hiçbir zaman unutmayacağız." diyerek başlayan Büyükelçisi Azamhocayev, "Ben Türkiye’ye geleli 6 yıl oldu. Yakında bizim Cumhurbaşkanımız Türkiye’ye teşrif bulundular. Bende Cumhurbaşkanımıza, 'Ben geleli 6 sene oldu. Torunlar var bensiz büyüyorlar' dedim. Ben dönmek istiyorum desem, 'Bana 1. olarak ticari hacmi 5 milyar dolara çıkar sonra dönersin' dediler. Sizden ricada bulunuyorum. 1 milyar dolar kalmış, bende torunlarımı göreyim.' Sadık bey ile daha çok iş birliğini geliştireceğiz." sözleriyle gülümsetti.
"Dostluk Köprüsü Kurduk"
Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Özbekistan ve Türkiye arasında dostluk köprüsü kurulduğunu ifade etti. Sözlerine Özbekistan'ın bağımsızlığına vurgu yaparak devam eden Vali Yıldırım; “Bugün Özbekistan Cumhuriyeti'nin bağımısızlığının 33. yıl dönümünü ve Özbekistan Trabzon Fahri Konsolosluğunun açılışının gururunu yaşıyoruz. Türkiye ve Özbekistan, tarihi ve kültürel bağlarla birbirine sıkı sıkı bağlı iki kardeş ülke. Bu güçlü kardeşlik ilişkisi sadece geçmişten gelen dostluk değil aynı zamanda geleceğe dair ortak hedefler ve iş birliğini kapsıyor. Bugün burada açılışını gerçekleştirdiğimiz Trabzon Fahri Konsolosluğu bu dostluk köprüsünü daha da pekiştirecek, önemli bir adım olacaktır. Bağımsızlığının 33. Yıl dönümü vesilesiyle kardeş Özbek halkına barış, refah ve huzur diliyorum. Elimizden gelen her türlü katkıyı sunmaya devam edeceğiz” dedi.
Aslına Uygun Biçimde, Özenli Bir Çalışmayla Restore Edildi
Restorasyon sürecini gerçekleştiren proje ekibinden Mimar Merve Öztürk, bölgenin tarihsel anlamdaki değerine ilişkin bilgiler verdi. Restorasyon Haber mikrofonuna konuşan Mimar Öztürk, "Konsolosluk yapısı olarak kullanılacak olan yapı, Trabzon kent çekirdeğini oluşturan en eski yerleşim yerinde; “Orta-İç Kale” yerleşkesini de içine alan günümüz Ortahisar ilçeside bulunmaktadır. Yakın çevresinde de tarihi Hükümet Konağı, eski Cezaevi, günümüzde Fatih Camii olarak bilinen 914 yılında inşa edilmiş Bizans yapısı olan Altınbaşlı Bakire Meryem Katedrali ve Rusya Federasyonu Trabzon Başkonsolosluğu bulunmaktadır. Yapının çevresindeki bulunan tarihi ve anıtsal yapılara benzer nitelikte, konsolosluk olarak kullanılacak olması bizim için sevindirici. Çevreye ve bağlama değer katan çok isabetli bir girişim." ifadelerini kullandı.
Mimar Merve Öztürk, yapının tarihsel ve restorasyon sürecine dair de bilgileri paylaştı, Mimar Öztürk aslına uygun olarak restore edilen yapıya dair; "Restorasyonunu tamamladığımız yapı Orta sofalı, Karnıyarık olarak adlandırılan geleneksel Osmanlı sivil mimari örneklerini barındıran. Ahşap karkas arası dolgu tekniği ile yapılmış, 2 katlı, yüksek çevre taş duvarları ile mahremiyeti sağlanmış, avlu ve bahçeli bu özellikleriyle de; 19. yy sonu - 20. yy başları tarihlerinde bir yapı. Yapıda son olarak 1940'lı yıllarda Akçaabat Ağır Ceza Reisi ve ailesinin yaşadığı bilinmekte. Yapı kentsel sit alanı olarak belirlenen geleneksel dokunun hakim olduğu bir bölgede bulunmaktadır. 2022 yılının Ekim ayında proje ve belgele çalışmaları tamamlanarak koruma bölge kuruluna sunulmuş ve koruma bölge kurulunca restorasyon uygulanacak müdahale kararları onaylanmıştır. Tamamen virane halde olan tarihi yapı proje doğrultusunda aslına uygun biçim ve teknikle restore edilmiştir. Restorasyon çalışmasında özgün öğelere olabildiğince müdahale edilmemiş, tahrib olmuş özgün öğeler ise aslına uygun olarak tamamlanmıştır. Tapının Özbekistan konsolosluğu olarak hizmet verecek olması da bizi ayrıca onore etmektedir." dedi.
Kurdele Büyük Coşkuyla Kesildi
Dua edilmesinin ardından açılış kurdelesi büyük bir coşku eşliğinde kesildi. Kurdele kesiminin ardından protokol ve davetliler yapıyı birlikte inceledi. Tarihi binada gerçekleştirilen restorasyon katılımcılar tarafından büyük beğeni topladı.
